6e controle (30 weken): bevalplan bespreken. Dat staat op de controle checklist die ik bij de intake meegekregen heb. 30 weken. Dat vind ik zelf eigenlijk te laat. Niet zelden komt een zwangere er bij het bespreken van het geboorteplan achter dat de protocollen van een verloskundigenpraktijk niet aansluiten bij haar wensen. En na 30 weken nog een verloskundige zoeken die je wel steunt in je wensen is niet altijd even makkelijk, vaak weten zwangeren niet eens dat overstappen een optie is. Wat er meestal gebeurd is dat een zwangere zich schikt naar de protocollen van een praktijk, onder het mom ‘wat ik vraag is blijkbaar niet mogelijk’, terwijl dit zelden helemaal de waarheid is.
Het overkwam mij bij mijn eerste zwangerschap. Het was geen slecht gesprek, maar ik voelde tegenstand naar de wensen die ik had. Wensen die toen vooral neerkwamen op ‘ik wil de natuur zijn gang laten gaan’. Ik was het hele gesprek bezig met de verloskundige geruststellen. Dat had eigenlijk een rode vlag moeten zijn, maar met 32 weken zwangerschap dacht ik niet anders meer te kunnen dan hopen dat die specifieke verloskundige niet bij mijn bevalling zou zijn.
Deze keer plande ik het bespreken van mijn geboorteplan daarom in voor tijdens de 22 weken controle. Daarnaast had ik natuurlijk bij het ontmoetingsgesprek vóór de zwangerschap (zie mijn eerste blog voor Moederraad Geboortehart) al een beetje gepeild hoe deze praktijk met mijn wensen om zou gaan. Allemaal om te voorkomen dat ik laat in de zwangerschap, of misschien zelfs tijdens de bevalling, “daar werken wij niet aan mee” zou horen.
Dus na de controle met 18 weken begon ik met schrijven. Ik heb na twee eerdere bevallingen natuurlijk een groot deel van het plan al duidelijk voor mezelf, maar een duidelijk plan op papier maken is een ander verhaal. Je zou denken dat ik al wel eerder een plan heb gemaakt, klopt natuurlijk, maar bij de eerste bleek het geschreven plan weinig effectief en bij de tweede had ik een caseload verloskundige waar ik 100% in vertrouwde en waarvan ik wist dat mijn wensen haar standaard manier van werken zijn. Toen er toch een inleiding dreigde bestond mijn geboorteplan voor het ziekenhuis uit de woorden: “Zonder expliciete toestemming blijft iedereen van mij en mijn baby af!”, misschien zelfs iets grover geformuleerd (door het trauma dat ik overhield aan mijn eerste bevalling in datzelfde ziekenhuis).
Nu bij een grotere praktijk, waar ik niet van tevoren weet wie er bij mijn bevalling zal zijn, voel ik de noodzaak een overzichtelijk en simpel geboorteplan te hebben. Ik kwam daarvoor uit bij een geboorteplan van pictogrammen aangevuld met korte tekst, verdeelt in de verschillende fases van de bevalling. Het bleek een goed idee. Ik kreeg van de verloskundige het compliment dat ze niet eerder zo’n overzichtelijk geboorteplan had gezien.
Het gesprek over de inhoud van het geboorteplan verliep ook goed. Ik had me voorbereid op meer vraagtekens denk ik, misschien zelfs op een klein beetje tegenstand, of in ieder geval op wat ‘dit kom je niet vaak tegen in een geboorteplan’. Er staat bijvoorbeeld in dat mijn andere kinderen (2 en 4 jaar) vrij zijn de bevalling bij te wonen, dat ik mijn eigen baarmoedermond check wanneer ik dat nodig acht en dat ik dus niet getoucheerd wil worden, en dat we de navelstreng op een gegeven moment willen doorbranden in plaats van doorknippen. Niet bepaald dingen die ‘gewoon’ zijn, maar ze had er eigenlijk weinig opmerkingen over.
Het belangrijkste thema van mijn hele plan is: Vraag toestemming, leg duidelijk alles uit en overleg alles. Geen interventies zonder toestemming, ook bij mogelijk medische noodzaak (ik vind voor
beslissingen nemen omtrent de zwangerschap en bevalling de B.R.A.I.N.S. methode heel behulpzaam. Google ‘brains bevalling’ en je vind er meer over).
Klinkt logisch eigenlijk, het is jouw lichaam, jouw baby en jouw bevalling, jij hebt het voor het zeggen. Toch is het belangrijk om op te schrijven. Veel zorgverleners vallen terug op gewoontes
of wat ze geleerd hebben. Meestal niet expres, wij mensen zijn gewoontedieren, veel handelingen worden automatisme. Dat automatisme zorgt er echter soms voor dat er niet aan een barende uitgelegd
wordt wat de zorgverlener aan het doen is, of zelfs dat er geen toestemming gevraagd wordt voor een handeling. Helemaal als er geen geboorteplan (gelezen) is, gebeurt dat terugvallen in
automatisme snel. Ook bij overdracht aan het ziekenhuis waarbij een zorgverlener die jij niet kent en die jou niet kent, je bijstaat, is de kans op gewoonte handelen groter. En het handelen
zonder uitleg, overleg of toestemming is een groot onderdeel van het ontstaan van bevallingstrauma’s.
Ik had wel een klein beetje tegenstand verwacht bij dat ik niet gelijk in protocollen mee wil bij mogelijke complicaties. Ik ga bijvoorbeeld niet standaard naar het ziekenhuis bij meconium in het vruchtwater, of ik laat me bij 42 weken zwangerschap niet standaard overdragen aan het ziekenhuis of inleiden. Ik heb me zeer goed ingelezen in de risico’s van veel “afwijkingen” en ben sterk van mening dat het ziekenhuis of standaard protocol ook dan niet per definitie beter zijn.
Gelukkig was de verloskundige het helemaal eens met het plan. Ook zij vond het eigenlijk bizar dat er noodzaak is dat je recht op autonomie zwart op wit op je geboorteplan staat. Tsja… ervaring
leert dat het in ieder geval niet overbodig is.
Over het overige deel, dat net als bij mijn eerste bevalling nog steeds neerkomt op ‘laat de natuur zijn gang gaan’, zei de verloskundige dat dat voor hen redelijk standaard is. Al met al dus een
superfijn gesprek waar ik met een goed gevoel op terug kijk!
Hoe verliep jouw gesprek over je geboorteplan? Liep je tegen dingen aan die als niet mogelijk werden voorgedaan en wat deed je daar dan mee? Of heb je misschien wel helemaal geen geboorteplan
geschreven? Waarom niet en hoe heb je dat ervaren?
Wil je wat hulp bij het maken van een overzichtelijk geboorteplan? Lees dan deze blog helemaal over het belang van het maken van een geboorteplan, hoe je dit op papier kan zetten, en een
voorbeeld en downloadbare template van een overzichtelijk geboorteplan.
Reactie schrijven